Volvo EX90

Misschien wel de belangrijkste ambitie van Volvo: het wil vanaf 2030 alleen nog elektrische voertuigen leveren. Daarom is de geheel elektrische EX90 de opvolger van de conventionele XC90. Om meer dan alleen superieure techniek te bieden, is de EX90 ook een maat groter dan de XC90 en gaat over de grens van 5 meter. Daarbij straalt de XC90 uit dat het een elektrische wagen is, met de gesloten grille, de spiegels zonder opstaande randen en de verzonken portierhendels. Het zorgt er allemaal voor dat de luchtweerstand minimaal is, voor een lager stroomverbruik en minder rijgeluiden.

Ruimte

De moderne en ingetogen stijl van het exterieur vindt zijn weg naar het interieur. En net als de concurrentie kiest ook Volvo voor een minimalistische stijl. Vaak leidt dat echter tot een steriele cabine, maar de EX90 is juist uitnodigend en warm! Dat is te danken aan de kleuren en het materiaalgebruik. Het zorgt er allemaal voor dat menigeen na de rit nog even blijft zitten om te werken of te telefoneren omdat dit zo'n aangename omgeving is!

Dat aangename verblijf is ook te danken aan het zitcomfort en de ruimte, want beide zijn uitstekend. Ook achterin biedt de EX90 hoofd- en beenruimte in overvloed. De EX90 heeft een derde zitrij, maar die is alleen bruikbaar wanneer de achterbank (tweede zitrij) naar voren wordt geschoven. Met zeven personen aan boord, moet daarom steeds een balans tussen beenruimte op de tweede en derde zitrij worden gezocht. En toch is de EX90 wel degelijk ruimer dan soortgelijke wagens van andere merken! Zelfs wanneer de derde zitrij in gebruik is, resteert namelijk nog steeds voldoende bagageruimte voor enkele koffers en bij de meeste concurrenten is de kofferruimte nihil wanneer alle zeven zitplaatsen in gebruik zijn. Alsof dat nog niet genoeg is biedt de EX90 extra bergruimte onder de laadvloer en onder de motorkap.

Uitrusting met Android Automotive

De grote vernieuwing zit in de uitrusting. De EX90 is namelijk een "software gestuurde auto" en dat betekent dat zoveel mogelijk functies door de computer worden overgenomen. Op die manier is veel functionaliteit achteraf met updates aan te passen of uit te breiden. Het verklaart ook waarom het aantal fysieke knoppen minimaal is; zelfs het (teleurstellend kleine) handschoenenkastje wordt geopend met een "app" op het centrale beeldscherm.

De hoofdrol is weggelegd voor Android Automotive. Volvo is enige jaren geleden gestopt met de ontwikkeling van een eigen audio-, communicatie- en navigatiesysteem en heeft dit vervangen door Android. Dit past perfect in de strategie omdat het eenvoudig is aan te passen met updates. Bovendien biedt Google Maps uitstekende navigatie en is Google een goed verstaander als het aankomt op spraakherkenning. Wie een Android telefoon heeft en met een Android-account inlogt, heeft bovendien eenvoudig toegang tot alle privé-gegevens (adresboek, muziek, podcasts, etc.) en tot de Google assistent.

Wie een iPhone heeft voelt zich juist uitgesloten en merkt dat veel functies niet beschikbaar zijn. En tegenover de vele voordelen van Android staan echter zorgen over de privacy, want alle gegevens over iedere rit worden met Google gedeeld. Om deze pijn iets te verzachten heeft Volvo een "privacy center" ontwikkeld waarmee functies tijdelijk kunnen worden uitgeschakeld en/of gegevens lokaal kunnen worden opgeslagen. Het is ook mogelijk om Android uit te schakelen door niet met de algemene voorwaarden akkoord te gaan, maar dan is de EX90 significant in de mogelijkheden beperkt.

Houd er bovendien rekening mee dat Android zich er niet van bewust is dat het in een voertuig functioneert. Vragen over het rijden of zelfs over het infotainment-systeem worden daarom niet correct beantwoord. Zo werd het verzoek "speel muziek van Bluetooth" beantwoord door op Spotify een nummer af te spelen dat "Bluetooth" heet. Tenslotte heeft Volvo geen duidelijke strategie voor het moment waarop de hardware ontoereikend is om een nieuwe versie van Android te installeren. Daarom is het goed om te weten dat het mogelijk is om de eigen smartphone te koppelen middels Apple CarPlay of Android Auto.

Voor het audiosysteem heeft Volvo een beroep gedaan op de expertise van Bowers & Wilkins. Het resultaat is een audiosysteem dat maximaal scoort op ruimtelijkheid, diepte, helderheid en dynamiek. In muziek hebben alle instrumenten een eigen plaats (ook bij stereo weergave!), zijn de kleinste details hoorbaar en vervormt het geluid nauwelijks op hoog volume. Echter, de weergave is misschien wel te perfect. Daarom ontbreekt de ziel. Het systeem is niet muzikaal en nodigt niet uit tot langdurig luisteren. Ook jammer: het is niet mogelijk om muziek af te spelen van een USB-stick of telefoon met bedrade verbinding. Wie geen gebruik wil maken van de ingebouwde Android-apps, is daarom aangewezen op Bluetooth en dat heeft een veel lagere kwaliteit dan een data-signaal door een kabel.

De testwagen werd geleverd met een app in plaats van een sleutel en dat is in de praktijk geen succes. Vooralsnog is deze app alleen beschikbaar voor iPhones (vreemd voor een Android-gebaseerde wagen!) en voor het ver- of ontgrendelen waren steeds meerdere pogingen vereist. Zelfs tijdens het rijden verscheen meer dan eens de melding dat de elektronische sleutel niet kon worden gedetecteerd. Daarom viel de testrijder noodgedwongen terug op de elektronische sleutel in de vorm van een betaalpas. Die functioneerde wel naar behoren.

Veiligheid

De EX90 is op de lange termijn bedoeld als zelfrijdende wagen en moet op de korte termijn de bestuurder zoveel mogelijk assisteren. Daarom zijn rondom sensoren te vinden, inclusief een lidar op het dak (de "bobbel" midden boven de voorruit). Wat Autozine betreft is dit de enige juiste aanpak: alleen door verschillende technieken te combineren is het mogelijk om een betrouwbaar oordeel te vormen. Een camera kan de fout in gaan bij slecht zicht, of vallen voor gezichtsbedrog (bijvoorbeeld een fiets op een drager achterop een auto) en kan daarom onjuiste informatie geven.

Op het moment van schrijven verzamelt de lidar wel gegevens, maar worden die alleen gebruikt om een kunstmatig intelligent systeem te trainen en niet om de auto daadwerkelijk aan te sturen. Toch viel op dat de stuurhulp de EX90 nu al voorbeeldig in het midden van de rijstrook houdt (dus niet "stuitert" tussen de lijnen) en soepel afstand bewaart tot het overige verkeer. Omdat de proefrit plaats vond in Amerika, was de testwagen niet voorzien van verplichte Europese systemen die de bestuurder bij iedere slordigheid bestraffen. Daarom kan hier wel worden gesteld dat de systemen accuraat zijn, maar niet hoeveel speelruimte ze geven en/of hoe opdringerig de waarschuwingen zijn.

Elektrische wagen

Voor de EX90 heeft Volvo een compleet nieuw platform ontwikkeld. Dat is om de batterij heen ontworpen, zodat er veel ruimte is voor accu's (groot bereik) en zodat deze optimaal zijn beschermd (veiligheid). Mede dankzij de royale lengte van de wagen, past in de vloer een batterij met een capaciteit van 111 kWh. Dat is op papier goed voor een actieradius van 585 km. Tijdens de testrit onder gunstige weersomstandigheden en met een kalme rijstijl kwam dit echter uit op 447 km. Dat is vreemd, want het testverbruik lag met 19.3 kWh per 100 km zelfs lager dan de fabrieksopgave (21 kWh per 100 km).

De hier gereden "Twin Motor Performance"-versie beschikt over twee elektromotoren die samen goed zijn voor 517 pk / 910 Nm. En dat is vanaf het eerste moment merkbaar! De EX90 reageert alert op het stroompedaal en is op zijn zachtst gezegd daadkrachtig, hetgeen voor een machtig gevoel zorgt. Wanneer het stroompedaal dieper wordt ingetrapt, accelereert de EX90 genadeloos en schijnbaar onophoudelijk tot de begrensde topsnelheid van 180 km/u. De EX90 laat zich desgewenst rijden met één pedaal. Daarbij valt op dat de overvloed van vermogen zeer exact is te doseren. Zelfs in druk verkeer is remmen daarom zelden nodig en dat maakt het rijden makkelijker (en efficiënter!).

Ook als het om opladen gaat is de EX90 ook alles behalve traag. Onder ideale omstandigheden kan de EX90 laden met een snelheid van 250 kW (10% tot 80% in 30 minuten). De EX90 is de eerste Volvo die bi-directioneel kan laden, ofwel energie kan terugleveren aan het net. Echter, die functie is op het moment van schrijven nog niet geactiveerd.

Rijeigenschappen

Toch is het het comfort waarmee de EX90 echt indruk maakt. Elektrische wagens zijn in de regel al heel stil, maar de EX90 gaat nog een stap verder. Zo is niet alleen extra aandacht besteed aan de stroomlijn, maar is ook voorkomen dat onderdelen onderling voor frictie zorgen. Zo zijn diverse schroeven in een vloeistof gemonteerd! Zelfs op slecht wegdek is de airconditioning de enige bron van geluid en die is alleen hoorbaar als de radio uit is en de inzittenden zwijgen. Kortom: een stille wagen!

Het lage zwaartepunt dankzij de batterijen in de vloer zorgt samen met het geavanceerde onderstel voor een uitstekende baanvastheid. Volgens Volvo zorgt de luchtvering met dubbele kamers ervoor dat het verschil tussen de comfort- en sportstand zeer groot is. In de praktijk is dat niet zo ervaren, maar is juist merkbaar dat de EX90 het rijden onder uiteenlopende omstandigheden makkelijk maakt. Wanneer harder wordt gereden hoeft de bestuurder niet harder te werken, maar blijft de rust behouden.

De Twin Engine Performance gaat nog een stap verder dankzij "torque vectoring". Hierbij wordt het vermogen variabel over het linker en rechter achterwiel verdeeld zodat het koetswerk stabieler blijft in de bocht. De testrijder wilde zich meer dan eens schrap zetten voor een snelle bocht, maar dat bleek nooit nodig. Dankzij torque vectoring blijft de EX90 tot op zeer hoge snelheid stabiel en dus veilig.

Conclusie

Volvo belooft nogal wat met de EX90: het zou de eerste van een nieuwe generatie elektrische wagens zijn die verder gaat met comfort, dynamiek, veiligheid en gebruiksgemak. Die ambities worden grotendeels waargemaakt. Grotendeels, want tijdens de testrit bleken diverse functies nog niet beschikbaar (lidar, bi-directioneel laden) of niet goed te werken (ver- en ontgrendelen met de mobiele telefoon). Echter, omdat de EX90 een software gestuurde wagen is, is dit in de toekomst eenvoudig te verbeteren. Bovendien kan dankzij deze opzet later zelfs functionaliteit worden toegevoegd.

Het nieuwe platform biedt ruimte aan een accu met een grote capaciteit en zeven zetels plus een bruikbare bagageruimte. De nieuwe elektromotoren hebben zoveel vermogen, dat de EX90 Twin Engine menig sportwagen doet verbleken.

Soortgelijke wagens van de concurrentie voelen vaak groot en statig. Het geavanceerde onderstel maakt de EX90 minstens zo comfortabel, maar is relatief lichtvoetig. Daarom is de EX90 desgewenst ook heel dynamisch. De combinatie van rust en sportiviteit, verbruik en actieradius, ergonomie en veiligheid maakt de EX90 tot de eerste van een nieuwe generatie elektrische wagens van Volvo. Missie geslaagd!